ام کجه (قرآن)ام کجه انصاری، همسر اوس بن ثابت انصاری است.و و در شأن نزول آیه۷ و ۱۱ سوره نساء ایشان یاد شده است. ۱ - ام کجهبرخی مفسران، نزول آیات ۷ و ۱۱ سوره نساء را در پی شکوه وی به پیامبر - صلی الله علیه وآله-، مبنی بر محروم شدن او و دخترانش از ارث شوهرش دانسته‌اند. للرجال نصیب مما ترک الوالدان والاقربون وللنساء نصیب مما ترک الوالدان والاقربون مما قل منه او کثر نصیبا مفروضا• «برای مردان از آنچه پدر و مادر و خویشاوندان (آنان) بر جای گذاشته‌اند سهمی است و برای زنان (نیز) از آنچه پدر و مادر و خویشاوندان (آنان) بر جای گذاشته‌اند سهمی (خواهد بود) خواه آن (مال) کم باشد یا زیاد نصیب هر کس مفروض شده است» ۲ - شان نزولدر عصر جاهلیت عرب، رسم چنین بود که تنها مردان را وارث می‌شناختند و معتقد بودند آن کس که قدرت حمل سلاح و جنگ و دفاع از حریم زندگی احیانا غارتگری ندارد ارث به او نمی‌رسد، به همین دلیل زنان و کودکان را از ارث محروم می‌ساختند و ثروت میت را در میان مردان دورتر قسمت می‌کردند. تا اینکه یکی از انصار بنام اوس بن ثابت از دنیا رفت در حالی که دختران و پسران خردسالی به جای گذارد، عموزاده‌های او بنام خالد و ارفطه آمدند و اموال او را میان خود تقسیم کردند، و به همسر و فرزندان خردسال او چیزی ندادند، همسر او شکایت به پیامبر -صلی الله علیه و آله- کرد، و تا آن زمان حکمی در این زمینه در اسلام نازل نشده بود، در این موقع آیه فوق نازل شد و پیامبر -صلی الله علیه و آله- آن دو نفر را خواست و به آنها دستور داد که در اموال مزبور، هیچ گونه دخالت نکنند و آن را برای بازماندگان درجه اول یعنی فرزندان و همچنین همسر او بگذارند. ۳ - سهم تعیین شدهدر پایان آیه برای تاکید مطلب می‌فرماید: (این سهمی است تعیین شده و لازم الاداء) تا هیچ گونه تردید در این بحث باقی نماند (نصیبا مفروضا). نکته: همانطور که می‌بینیم آیه فوق یک حکم عمومی برای همه موارد ذکر می‌کند، بنابراین آنهایی که فکر می‌کنند پیامبران اگر ثروتی داشته باشند به - عنوان ارث به بستگان آنها نمی‌رسد بر خلاف آیه فوق است (البته منظور اموال شخصی پیغمبر است و گرنه اموال بیت المال که متعلق به مسلمین است طبق قانون بیت المال در موارد خود مصرف خواهد شد. ۴ - پانویس۵ - منبعمرکز فرهنگ و معارف قرآن، فرهنگ قرآن، ج۴، ص۳۷۴، برگرفته از مقاله «م کجه». رده‌های این صفحه : زنان قرآنی | موضوعات قرآنی
|